Cinsel Ağrı Bozukluğu (Ağrılı Cinsel İlişki - Disparoni)
Cinsel hayatın çekici olmasında arzu, istek ve zevk almak kadar acı duygusunun da yeri vardır. Cinsel ilişki anında acı, yanma, batma gibi hoşnutsuzluk hislerinin karşılığı olan  "disparoni" her iki cinste de görülebilir. Aktif cinsel hayatı olan insanların büyük bir bölümü hayatlarının herhangi bir döneminde ilişki sırasında ağrı duyabilirler. Ama disparoni daha çok kadınlarda görülür. Kadınlar ağrıyı, "genital bölgede basınç", "yırtılma" veya "yanma hissi" olarak tarif ederler. Bu sorun çiftler arasında  hayal kırıklığı yaratır, cinsel isteksizliğe ve özgüven azalmasına yol açabilir. Bu ağrı duyma hissi tekrar eder ve her geçen gün artarak devam ederse profesyonel yardım alınmalıdır.Disparonisi olan kadınlar sıklıkla vajina, klitoris, iç ve dış dudaklarında ağrı duyabilirler.  Bazı kadınlar ise vajina girişinde yüzeysel bir acı duymakla birlikte, penisin ileri girişlerinde daha derin acı duyabilirler. Genellikle bu acının verdiği korku ile ilişki sırasında, vajinal kasların, penisin içeri girmesine engel olacak kadar sıkı şekilde kasılmasıyla seyreden ve "seconder vajinismus" denen klinik tabloya maruz kalabilirler.

Disparoni Tipleri

• Primer - Birincil Disparoni: Şikâyetler ilk cinsel ilişki deneyiminden beri vardır. 
• Seconder - İkincil Disparoni: Şikâyetler sonradan ortaya çıkmıştır. 
• Yüzeyel Disparoni: Vajina girişinde ortaya çıkan ağrıdır. Daha çok kızlık zarının yapısal olarak sert olması, menopoz döneminde dokuların esnekliklerini yitirmelerinden dolayı meydana gelen tahriş ve tam ıslanma olmadan ilişkiye girme gibi nedenlere bağlı olarak meydana gelir.
• Derin Disparoni: Penisin girmesiyle birlikte vajinanın derinlerinde ortaya çıkan ve alt karın bölgesinde yaygın olarak hissedilen bir ağrıdır.
• Tıbbî ve seksüel hikâye, jinekolojik muayene, acının yeri, süresi ve ilişki sonrasında ne kadar sürdüğü, hissedilen acının genital organlara dokunmakla mı yoksa penis girişiyle mi olduğunu ayırt etmek disparoni tanısı koyabilmek için önemli kriterlerdir.

Disparoni Nedenleri

• Cinsel eylem konusunda endişe duyan kadınlarda görülen istem dışı kasılmalar
• Korku,kaygı konversiyon reaksiyonları 
• Partnerle uyumsuzluk
• İlk ilişkinin yarattığı psikolojik travma
• Ön sevişmenin kısa sürmesi ve yeterli ıslanma olmadan cinsel ilişkiye girilmesi
• Kızlık zarının yapısal olarak sert olması
• Kadın üreme organlarıyla ilgili ameliyat geçirenler
• Vajina kubbesinde cerrahî veya radyoterapi nedeniyle ortaya çıkan değişiklikler
• Genital organlardaki kitle veya tümörler    *Vajinadaki doğumsal anomaliler
• Vajina ön veya arka duvarının sarkması
• Menopoz döneminde dokuların esnekliklerini yitirmeleri nedeniyle meydana gelen tahriş
• Üretra veya mesaneye ait lezyonlar
• Hemoroid, fistül ve fissür gibi anüs ve rektum bölgesi hastalıkları
• Kabızlık
• Sindirim sistemi hastalıkları
• Epizyotomi nedbeleri
• Endometriozis

Tedavi

Ağrılı cinsel ilişki nedeni veya nedenleri tam olarak saptandıktan sonra bireye özgü uygulanan tedavi yöntemleri ile çok kısa sürede kalıcı tedavi sağlanabilmektedir. Tedaviler psikolojik destek terapilerinden, ilaç tedavilerine veya cerrahi yöntemlere kadar çok fazla değişkenlik gösterebilir. Bazen sorun hem fiziksel hem de psikolojik orijinlidir ve kombine tedavilere ihtiyaç duyulur. Bu nedenle de ilk jinekolojik değerlendirmenin önemi büyüktür

---